DZIECIĘCE KLIMATY: Wady postawy u dzieci

Lekarze biją na alarm zwracając uwagę na zwiększający się odsetek dzieci z wadami postawy...Statystyki są niepokojące, ponad 80 procent dzieci ma płaskostopie, koślawe kolana i krzywy kręgosłup Nowa choroba cywilizacyjna spowodowana zanikiem aktywności fizycznej na rzecz siedzącego trybu życia zbiera żniwo. Coraz częściej dzieci cierpią nie tylko z powodu wady postawy takich jak skolioza, kifoza czy lordoza, ale także bóli kręgosłupa, płaskostopia, krzywych kolan i koślawych bioder.

Pierwsze symptomy wad postawy zaczynają być widoczne zaraz po spionizowaniu się dziecka i osiągnięciu przez nie samodzielnego chodu. Nawyki postawy są tworzone w latach wzrostu i rozwoju dziecka. Naturalne krzywizny kręgosłupa ułatwiają człowiekowi utrzymanie równowagi przy pionowej postawie ciała oraz spełniają funkcję amortyzatorów podczas ruchu. Każde odchylenie od normy w kształcie kręgosłupa pociąga za sobą zmianę postawy ciała. Wady postawy u dzieci są to okresowe lub trwałe zaburzenia prawidłowej postawy ciała. Związane są z niewydolnością układu mięśniowego, kostnego i więzadłowego kręgosłupa. Związane są też z zaburzeniami funkcji innych części narządu ruchu, które zmieniają statykę kręgosłupa, albo dysfunkcją innych narządów organizmu takich jak wzrok i słuch. Do wad postawy u dzieci zaliczamy takie schorzenia jak:

 - skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa)
 - nadmierna kifoza piersiowa (plecy wypukłe)
 - nadmierna lordoza lędźwiowa (plecy wklęsłe)
 - brak lub zmniejszenie fizjologicznych krzywizn ( plecy płaskie)
 - choroby Scheuermanna
 - wady klatki piersiowej
 - kolana szpotawe i koślawe
 - stopy szpotawe i koślawe
 - płaskostopie. 

Dzieciństwo jest okresem rozwoju niezwykle wrażliwym na zaburzenia czynności narządu ruchu. Wrażliwość ta może demonstrować się skrzywieniami kręgosłupa, wadami postawy ciała i wadami stóp. Wady postawy u dzieci w coraz większym stopniu wynikają z braku aktywności fizycznej, siedzącego trybu życia i spędzania czasu przed komputerem i telewizorem. Pamiętajmy, że dzieci w przeciwieństwie do osób dorosłych rosną, możliwe jest u nich poprzez odpowiednie działania zniwelowanie niekorzystnych zmian. A przede wszystkim, że wadom postawy lepiej zapobiegać, niż je leczyć... Zachęcanie dzieci do ruchu i aktywności fizycznej takiej jak np. pływanie jest najlepszą profilaktyką. Rodzice powinni również zadbać o zrównoważoną dietę dziecka bogatą w wapń i witaminę D, ważną pomocna w budowaniu układu kostnego dziecka.

Pamiętajmy, że większość dzieci przychodzi na świat ze zdrowym kręgosłupem, nogami i stopami. Jeżeli nieprawidłowa postawa nie jest wynikiem wrodzonej deformacji możemy ją zniwelować, pracować z dzieckiem i zapobiegać utrwalaniu nieprawidłowych nawyków, które z czasem powodują trwałe i nieodwracalne zmiany. Gdy zauważymy niepokojące nieprawidłowości po konsultacji z lekarzem możemy ćwiczyć z dzieckiem gimnastykę korekcyjną, pilnować jego postawy, przy problemach z kręgosłupem warto zakupić piłkę gimnastyczną i nakłonić dziecko, by zastąpiło nią krzesło. Materac na którym śpi dziecko nie powinien być zbyt miękki, liczne poduszki również są zbędne. Rodzice jako pierwsi mogą wyłapać jak dziecko ustawia nóżki podczas chodu, jak siada do zabawy i na bieżąco korygować nieprawidłowe nawyki. O ile buty ortopedyczne odchodzą do lamusa, bo zaburzają pracę stawu skokowego, o tyle ważne jest aby pierwsze buty dziecka były butami nowymi, a każde buty, które kupujemy dziecku butami dobrze dobranymi.i wygodnymi i o elastycznej podeszwie. Gdy to tylko możliwe niech dziecko biega boso:)

Nie przyspieszajmy etapów rozwoju dziecka, chodziki, zbyt wczesne sadzanie czy próby prowadzenia dziecka za rękę mają negatywne skutki. Dziecko, które nie rozwija na bieżąco swojego gorsetu mięśniowego, w przyszłości może mieć tendencje do garbienia się, do skoliozy czy hiperlordozy. Zbyt wczesna pionizacja obciąża stawy i  zaburza rozwój zmysłu równowagi. 

W przypadku stwierdzenia u dziecka poważnej wady postawy niezbędne jest odpowiednie postępowanie korekcyjne. Dziecko powinno systematycznie uczęszczać zajęcia gimnastyki korekcyjnej prowadzone przez fizjoterapeutę lub instruktora gimnastyki korekcyjnej. Każde dziecko jest inne, każda wada jest inna i wymaga specjalnego doboru ćwiczeń.

źródła:

Anyżewski J. Wady postawy u dzieci 1960, PZWL 
Kowalski I.M.: Wady postawy i skrzywienia kręgosłupa. W: Medycyna rodzinna Warszawa 2009 
http://sp12lubin.edu.pl/wp-content/uploads/2011/05/K33.pdf 
Wady postawy i stóp u dzieci - M. Borkowska (2004)

Do napisanie artykułu skłonił mnie udział w spotkaniu Godziny dla Rodziny podczas którego miałam przyjemność porozmawiać z panem Tomaszem Makowskim rehabilitantem zajmującym się rozwojem dzieci i kinezyterapią. Wykład dał mi do myślenia i obiecałam Wam podzielić się zdobytą wiedzą. Na koniec bonus: dlaczego jeździki bywają niezdrowe i często chłopcy w okolicy drugiego roku życia zaczynają koślawić nogi?

Ponieważ mali chłopcy spędzają większą cześć dnia na jeździkach, które wymuszają niefizjologiczną pozycję obciążająca biodra. Większość jeździków/ samochodzików dostępnych na rynku jest niska i szeroka. Dziecko musi szeroko rozkraczyć nogi, odwieść je na bogi, a podczas ruchu nierównomiernie obciąża stopy, pozostając w takiej pozycji utrwala nawyk i później niestety rzutuje to na chód i postawę. Lepszym rozwiązaniem są rowerki biegowe. Podobna sytuacja jest podczas zabaw siedzących, powinniśmy zwrócić uwagę, żeby dziecko siedząc nie układało nóg w literę W.